Phát triển làng nghề 2024 – Định hướng mới, tiềm năng mới

Xây dựng và thực hiện chính sách phát triển làng nghề

Ban hành Quy định hỗ trợ phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn

Để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc phát triển các làng nghề, cần ban hành Quy định hỗ trợ phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn. Quy định này sẽ quy định rõ ràng các chính sách hỗ trợ về đất đai, tín dụng, thuế, đào tạo nguồn nhân lực, áp dụng khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại, bảo vệ môi trường… để tạo điều kiện thuận lợi cho các làng nghề phát triển.

Trong Quy định cần quy định cụ thể các tiêu chí để được công nhận là làng nghề truyền thống, các mức hỗ trợ tối đa về vốn, đất đai, miễn giảm thuế, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực… Đồng thời, cần có cơ chế giám sát, đánh giá và khen thưởng để khuyến khích các làng nghề phát triển bền vững.

Xây dựng Đề án Tổng thể phát triển làng nghề giai đoạn 2024-2030 và chính sách hỗ trợ phát triển làng nghề

Để có một tầm nhìn dài hạn và định hướng chiến lược cho sự phát triển của các làng nghề, cần xây dựng Đề án Tổng thể phát triển làng nghề giai đoạn 2024-2030. Đề án này sẽ đưa ra các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể để phát triển bền vững các làng nghề trong giai đoạn tới, trong đó tập trung vào các nội dung như:

• Đánh giá thực trạng và tiềm năng phát triển của các làng nghề hiện có
• Xây dựng lộ trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ tiên tiến cho các làng nghề
• Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có tay nghề cao, đáp ứng nhu cầu của các làng nghề
• Xây dựng thương hiệu, quảng bá và phát triển thị trường cho sản phẩm làng nghề
• Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch làng nghề

Đồng thời, cần xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển làng nghề đi kèm với Đề án, trong đó có các cơ chế ưu đãi về tín dụng, đất đai, thuế, khoa học công nghệ… để thúc đẩy các làng nghề đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Rà soát, sửa đổi Quyết định bảo vệ môi trường làng nghề

Việc bảo vệ môi trường là một vấn đề quan trọng đối với các làng nghề, vì nhiều làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm cao do sử dụng công nghệ lạc hậu, thiếu ý thức bảo vệ môi trường. Vì vậy, cần rà soát, sửa đổi Quyết định bảo vệ môi trường làng nghề để đưa ra những quy định cụ thể, phù hợp hơn với thực tế.

Trong Quyết định sửa đổi cần quy định rõ các tiêu chí đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường của các làng nghề, các biện pháp xử lý ô nhiễm bắt buộc như xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải rắn… Đồng thời, cần quy định cụ thể trách nhiệm của chính quyền địa phương, các cơ quan quản lý nhà nước và chính các làng nghề trong công tác bảo vệ môi trường.

 Áp dụng khoa học và công nghệ để phát triển làng nghề

Triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ hỗ trợ làng nghề

Để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững, các làng nghề cần chủ động đổi mới công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất. Vì vậy, cần triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ nhằm hỗ trợ các làng nghề, như:

• Nghiên cứu, chuyển giao công nghệ sản xuất mới, hiện đại hóa dây chuyền sản xuất tại các làng nghề
• Nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm làng nghề
• Ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT) trong quản lý, điều hành sản xuất tại các làng nghề
• Xây dựng mô hình trình diễn, chuyển giao công nghệ mới cho các làng nghề

Các nhiệm vụ này sẽ được triển khai dưới hình thức đặt hàng từ các viện nghiên cứu, trường đại học, tập trung vào những làng nghề có tiềm năng phát triển lớn và nhu cầu ứng dụng công nghệ cao.

Xây dựng mô hình trung tâm hỗ trợ công nghệ cho các làng nghề

Để đảm bảo việc áp dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất tại các làng nghề, cần xây dựng mô hình trung tâm hỗ trợ công nghệ. Những trung tâm này sẽ đóng vai trò cung cấp thông tin, kiến thức, kỹ thuật mới cho các doanh nghiệp và hộ sản xuất tại các làng nghề.

Trung tâm hỗ trợ công nghệ sẽ tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, tư vấn để giúp các doanh nghiệp và hộ sản xuất nắm bắt được những tiến bộ mới trong lĩnh vực công nghệ. Đồng thời, trung tâm cũng sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc áp dụng công nghệ vào sản xuất thông qua việc tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp.

Việc xây dựng mô hình trung tâm hỗ trợ công nghệ sẽ giúp nâng cao năng lực sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và tăng cường khả năng cạnh tranh cho các làng nghề.

Hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ

Để có thể áp dụng hiệu quả công nghệ vào sản xuất tại các làng nghề, cần tạo điều kiện để các doanh nghiệp công nghệ hợp tác với các làng nghề. Các doanh nghiệp công nghệ có thể đóng vai trò như đối tác cung cấp công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ tài chính hoặc thậm chí là đầu tư trực tiếp vào sản xuất tại các làng nghề.

Việc hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ sẽ giúp các làng nghề tiếp cận được những công nghệ tiên tiến, giúp cải thiện quy trình sản xuất, tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Đồng thời, việc hợp tác này cũng mang lại cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn thông qua hệ thống phân phối của các doanh nghiệp công nghệ.

Hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ không chỉ giúp nâng cao năng lực sản xuất mà còn mở ra cơ hội phát triển, mở rộng quy mô cho các làng nghề.

Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

Xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu của từng làng nghề

Một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến sự phát triển của các làng nghề chính là nguồn nhân lực. Do đó, cần xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu cụ thể của từng làng nghề. Chương trình đào tạo này cần tập trung vào việc trang bị kiến thức chuyên ngành, kỹ năng thực hành và nâng cao nhận thức về công việc cho người lao động.

Việc xây dựng chương trình đào tạo phù hợp sẽ giúp người lao động ứng dụng được kiến thức vào thực tiễn sản xuất, nắm bắt được công nghệ mới và cải thiện hiệu suất làm việc. Đồng thời, việc này cũng giúp tạo ra nguồn nhân lực chất lượng, đáp ứng được yêu cầu của các làng nghề trong thời đại hiện nay.

Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho người lao động

Ngoài việc xây dựng chương trình đào tạo chuyên ngành, cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho người lao động đang làm việc tại các làng nghề. Những khóa đào tạo này có thể tập trung vào việc nâng cao kỹ năng thực hành, sử dụng máy móc thiết bị, quản lý sản xuất, quản lý chất lượng sản phẩm…

Việc tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng giúp người lao động cập nhật được những kiến thức mới, kỹ năng mới, từ đó nâng cao năng lực làm việc và cải thiện hiệu suất lao động. Đồng thời, việc này cũng giúp tạo ra sự động viên, khích lệ cho người lao động phấn đấu hơn trong công việc.

Khuyến khích học nghề, đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề

Để đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cho các làng nghề, cần khuyến khích học nghề, đào tạo nguồn nhân lực từ các trường cao đẳng, trung cấp chuyên ngành liên quan. Việc này không chỉ giúp tạo ra nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao mà còn giúp nâng cao uy tín, chất lượng của lao động Việt Nam trên thị trường lao động quốc tế.

Khuyến khích học nghề, đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề cần được thực hiện thông qua việc thiết kế chương trình học phù hợp, hỗ trợ chi phí đào tạo cho học viên, tạo điều kiện để học viên thực tập, thực hành tại các doanh nghiệp, xí nghiệp để nắm vững kỹ năng thực tế.

Việc khuyến khích học nghề, đào tạo nguồn nhân lực cho làng nghề sẽ giúp nâng cao chất lượng lao động, tạo ra nguồn nhân lực dồi dào và chất lượng cho sự phát triển của các làng nghề.

Kết luận

Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, các làng nghề đang phải đối mặt với nhiều thách thức về đổi mới công nghệ, thiếu nguồn nhân lực lành nghề, ô nhiễm môi trường… Vì vậy, việc có những chính sách và giải pháp đồng bộ nhằm phát triển bền vững các làng nghề là hết sức cần thiết.

Việc xây dựng và thực hiện chính sách hỗ trợ, áp dụng khoa học và công nghệ, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là những yếu tố then chốt để giúp các làng nghề phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước.

Chỉ khi có sự đồng lòng và nỗ lực chung từ cấp chính phủ, doanh nghiệp, cộng đồng và người lao động, các làng nghề mới thực sự có thể vươn lên, phát triển và bền vững trong thời đại mới.